Rodzic, który jest objęty ubezpieczeniem chorobowym ma prawo do zasiłku opiekuńczego, gdy musi się zaopiekować chorym dzieckiem. Również wtedy gdy dziecko zostało poddane izolacji lub kwarantannie. Ze świadczenia może również skorzystać rodzic, który musi zaopiekować się zdrowym dzieckiem w wieku do 8 lat z powodu niespodziewanego zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do której dziecko uczęszcza.
Opieka nad chorym dzieckiem
Jeśli rodzic musi zaopiekować się chorym dzieckiem i lekarz wystawi mu zaświadczenie lekarskie, to ma prawo do zasiłku opiekuńczego. Liczba dni, za które przysługuje ten zasiłek zależy od wieku i niepełnosprawności dziecka. Zasiłek opiekuńczy można otrzymać maksymalnie przez:
- 60 dni w roku kalendarzowym – jeśli opieki wymaga chore dziecko (także z niepełnosprawnością) w wieku do 14 lat,
- 14 dni w roku kalendarzowym – jeśli opieki wymaga chore dziecko w wieku powyżej 14 lat,
- 30 dni w roku kalendarzowym – jeśli opieki wymaga chore dziecko z niepełnosprawnością w wieku 14-18 lat.
Opieka w razie kwarantanny lub izolacji dziecka
Rodzic ma prawo do zasiłku opiekuńczego, gdy opiekuje się dzieckiem, które zostało poddane kwarantannie lub izolacji domowej. Taka okoliczność jest traktowana jak choroba dziecka. Zasiłek opiekuńczy w razie konieczności izolacji lub kwarantanny dziecka przysługuje w takim samym wymiarze jak w przypadku opieki nad chorym dzieckiem (zależy od wieku i niepełnosprawności dziecka).
Opieka nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8 lat
Zasiłek opiekuńczy można również otrzymać w razie konieczności opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8 lat w specyficznych sytuacjach. Między innymi w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, na przykład z powodu COVID-19. Zamknięcie placówki jest nieprzewidziane, jeśli rodzic dowiedział się o nim w terminie krótszym niż 7 dni przed jej zamknięciem. Zasiłek opiekuńczy za opiekę nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8 przysługuje maksymalnie przez 60 dni w roku kalendarzowym.
Warunek wypłaty zasiłku
Rodzic może otrzymać zasiłek opiekuńczy, jeśli w gospodarstwie domowym nie ma innych osób, które mogą zapewnić opiekę dziecku. Nie dotyczy to opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. W takiej sytuacji zasiłek przysługuje nawet wtedy, gdy inni członkowie rodziny mogliby zapewnić dziecku opiekę.
Limit dni zasiłkowych
Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Natomiast gdy opieka dotyczy wyłącznie dzieci z niepełnosprawnością (w wieku od 8 do 18 lat, a gdy są chore – od 14 do 18 lat) i innych chorych członków rodziny (w wieku od 14 lat), łączny okres wypłaty zasiłku wynosi maksymalnie 30 dni. Powyższe okresy, za które przysługuje zasiłek opiekuńczy, nie zależą od liczby dzieci i członków rodziny, którzy wymagają opieki oraz liczby osób uprawnionych do tego zasiłku.
Jakie formalności?
Jeżeli rodzic jest zatrudniony, to wniosek o wypłatę dostarcza swojemu pracodawcy. Jeśli prowadzi działalność gospodarczą, wniosek składa w ZUS. Osoby, które mają założone indywidualne konto na Platformie Usług Elektronicznych ZUS, wniosek mogą złożyć online.
Do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego potrzebne są oświadczenie rodzica o nieprzewidzianym zamknięciu placówki oraz wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego na druku ZUS Z-15. Gdy zasiłek jest wypłacany przez ZUS (np. w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej), złożyć trzeba ZAS-36, czyli oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do 8 lat i dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 – w przypadku pracowników albo ZUS Z-3a – w przypadku pozostałych ubezpieczonych oraz ZAS-36.
Druk wniosku można pobrać ze strony internetowej ZUS-u albo osobiście w ZUS. Można także go wydrukować po wypełnieniu – w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS.
