Farma Wiatrowa Szybowice. Zobacz, jak wygląda „od środka” [FOTO/WIDEO]

Zakończył się etap montażu 17. wiatraków pierwszej w powiecie prudnickim farmy wiatrowej. 17 turbin stanęło na obszarze między Szybowicami, Rudziczką, a Mieszkowicami. Inwestor przygotowuje się do rozruchu technologicznego. Energia z gminy Prudnik zacznie trafiać do ogólnopolskiej sieci przesyłowej za około 3-4 miesiące.

To jedna z najbardziej kosztowych inwestycji zrealizowanych na ziemi prudnickiej. Inwestor szacuje, że wydał na nią około 400 mln złotych (dla porównania szacunkowy koszt budowy wschodniej obwodnicy Prudnika sprzed dwóch lat to 120 mln zł).

Zaczęło się od „zielonego misia”

Historia inwestycji sięga kilkunastu lat wstecz, kiedy to firma Green Bear rozpoczęła starania o uruchomienie farmy wiatrowej. Zmiany ustawowe sprawiły, że inwestor wycofał się z zadania i podobnie stało się z większością tego typu zamierzeń w kraju. Mimo wszystko z tej pierwszej przymiarki skorzystała bezpośrednio społeczność Szybowic. Przyszły inwestor m.in. partycypował w kosztach zakupu używanego wozu strażackiego dla miejscowej jednostki OSP oraz dofinansowywał lokalne wydarzenia (deklarował też budowę drogi). Ostatecznie z farmy Green Bear nic nie wyszło, a pamiątką po firmie jest logo sponsora na wozie strażackim.

– Ówczesne pozwolenie na budowę i warunki przyłączenia trafiły do syndyka, więc jest dużym szczęściem, że po 16. latach ten projekt powstał, dlatego że już nikt nie wierzył, że on zostanie uruchomiony. Myśmy go przejęli i dokończyliśmy to dzieło – wspomina Jacek Rusiecki, dyrektor operacyjny i członek zarządu Neo Energy Group. – Jest uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który obejmuje łącznie 33 lokalizacje, z czego 17 zostało wybudowanych w postaci obecnego parku wiatrowego o mocy 37,4 MW. W tej chwili przygotowujemy jeszcze dwie elektrownie, które są na etapie uzyskiwania decyzji środowiskowej. To będzie uzupełnienie tych 17. elektrowni. Łącznie ten projekt uzyska moc 41,8 MW.

To nie wszystko, bo w planach jest uzupełnienie istniejącego parku wiatrowego o farmę fotowoltaiczną o mocy 16-18 MW.

Żywotność – około 30 lat

Każda elektrownia, zwana popularnie wiatrakiem, wyposażona jest w turbinę duńskiej firmy Vestas o mocy 2,2 MW. Rozpiętość rotora wynosi 110 m, a wysokość całości 180 m. Gondola z generatorem znajduje się na wysokości 120 m. Wewnątrz wieży znajduje się niewielka winda serwisowa, która pozwala dostać się do gondoli. Obok niej, w rezerwie, jest drabina podzielona na pięć sekcji – pięter konstrukcji oraz urządzenie ewakuacyjne w gondoli. Wieża wyprodukowana została w Głogowie, natomiast inne komponenty w Indiach i Chinach. Inwestor szacuje żywotność farmy na około 30 lat. Sercem farmy jest stacja Głównego Punktu Odbioru, która „zbiera” energię z poszczególnych turbin i przesyła do Głównego Punktu Zasilania w Bodzanowie. Budynek z zewnętrznym transformatorem mocy położony jest na zachód od drogi z Szybowic do Mieszkowic.

Konstrukcja zawiera szereg zabezpieczeń. Rotor zaczyna się kręcić przy prędkości wiatru 3m/sek., a zatrzymuje przy 20 m. W przypadku oblodzenia łopat wirnika system wykrywa przeciążenie i zatrzymuje się. Dodatkowo wokół elektrowni znajdują się strefy ochronne, na których terenie będzie zakaz przebywania osobom postronnym. Łopaty wirnika posiadają wyciszenia. Wieża posiada też synchronizowaną sygnalizację świetlną.

– Inwestycja wykonana została bardzo sprawnie, a realizacja przebiegła nawet szybciej, niż było to ujęte w harmonogramie – mówi Arkadiusz Bakierzyński, prezes Energa Green Development (Grupa Orlen), członek zarządu spółki Farma Wiatrowa Szybowice.

Farma będzie produkować rocznie 88,5 GWh energii elektrycznej, co może wystarczyć na zaspokojenie potrzeb ok. 40 tys. gospodarstw domowych. Farma będzie bezobsługowa, a systemy będą kontrolowane zdalnie.

– Farmę, w ramach długoterminowej umowy, serwisuje producent. Serwis odbywa się dwa razy w roku i są też serwisy awaryjne – informuje Adam Jankowski, kierownik techniczny ds. farm wiatrowych Neo Energy Group.

Grupa Energa Green Develompent działa głównie na północy kraju, jednak zainwestowała również na południu Polski, koło Prudnika. Inna farma tej grupy powstaje w Serbach na Dolnym Śląsku.

– Muszę zaznaczyć, że spotkaliśmy się z dużą otwartością społeczności lokalnej, z dużym zrozumieniem, że postęp technologiczny musi następować – komentuje prezes Bakierzyński. – I też z dużą przychylnością władz lokalnych. Jeśli każdy inwestor w tej gminie spotyka się z taką obsługą swojej inwestycji, to powierzyliście państwo wodze kierowania tej gminy we właściwe ręce.

Jakie lokalnie korzyści?

Szacuje się, że z tytułu funkcjonowania farmy do budżetu gminy spływać będzie rocznie kwota ok. 1,6 mln zł.

– To się przełoży na inwestycje, które będziemy kierować również do tych miejscowości, gdzie pojawiają się farmy wiatrowe. Niektórzy rolnicy również zyskali ekonomicznie, ci, na których terenach stoją te wiatraki – mówi wiceburmistrz Wiesław Kopterski. Prowadzone są rozmowy na temat możliwości ustalenia systemu dodatkowego partycypowania w podatkach dla sołectw z wiatrakami.

Ponadto właściciel farmy, również poprzez działalność Fundacji Energa, deklaruje wsparcie lokalnych inicjatyw. Neo Energy Group wspomina o możliwości dofinansowania sołectw poprzez przekazywanie środków na naprawę dróg i chodników, zakup sprzętu do Domów Kultury, OSP, organizacji wydarzeń, doposażeń placów zabaw, montażu drobnej infrastruktury (ławki, kosze, oświetlenie), czy wspieranie inicjatyw społecznych.

Czy mieszkańcy protestowali?

Podobnie jak inwestor, również wiceburmistrz wskazuje, że nie było protestów związanych z budową farmy. Być może wynikało to z długiego procesu inwestycyjnego i przysłowiowego oswojenia się mieszkańców z nowym zadaniem. W wielu gminach oprotestowano podobne inwestycje, a lokalne władze obligowano do wycofania się z nich.

– Mieszkańcy, jak w każdym środowisku, są różnie do tego nastawieni, ale większych protestów nie było w Szybowicach – mówi sołtys wsi Mariusz Wicherek. – Jeśli ktoś chce protestować, to proszę w otwartej przyłbicy na zebraniu wiejskim przyjść i powiedzieć, że mnie się to nie podoba. Na razie czegoś takiego u nas nie było.

Czy wiatraki szkodzą?

Neo Energy Group deklaruje, że wiatraki są bezpieczne. Konstrukcje generują pole elektromagnetyczne dużo mniejsze niż na przykład telefonów, czy lodówek. Turbiny nie emitują szkodliwego promieniowania, infradźwięki są minimalne i porównywane z dźwiękami natury. Hałas z odległości 100 m porównywalny jest z działającą klimatyzacją. Największym atutem wiatraków jest to, że należą do grupy źródeł energii odnawialnej i nie emitują zanieczyszczeń. Problemem pozostaje utylizacja części zużytych wiatraków, choć wytwórcy podkreślają rozwój ich recyklingu i możliwości ponownego wykorzystania, jako elementów infrastruktury. Niestabilność dostarczanej energii (okresy braku wiatru) sprawia, że farmy wiatrowe są uznawane za uzupełniające źródło energii, a nie główne. Problem zniweluje, a w przyszłości zlikwiduje, rozwinięcie technologii magazynowania energii. Energia ze źródeł odnawialnych wciąż nie jest tania i obowiązują na nią dopłaty. Po zakończeniu eksploatacji farmy konieczna będzie rekultywacja terenu (betonowe fundamenty). Zbyt duża liczba wiatraków na niewielkich obszarach prowadzi również do degradacji krajobrazu, który podlega ochronie. Tu są jednak zabezpieczenia, choćby w postaci istniejących form ochrony przyrody, na przykład Parku Krajobrazowego „Góry Opawskie” wraz z otuliną, gdzie nie można stawiać wiatraków.

Fot. Andrzej Dereń