[FOTO/WIDEO] W Białej rozmawiano o dziedzictwie śląskich Żydów

Konferencja „Ocalić od zapomnienia” (19 maja) zakończyła cykl wydarzeń w ramach Bialskiego Festiwalu Kultur. Podczas czwartkowego spotkania była okazja do spotkania z wybitnymi specjalistami w dziedzinie kultury i historii żydowskiej na Śląsku.

Swoje wykłady przedstawili prof. Marcin Wodziński („Materialne i niematerialne dziedzictwo Żydów śląskich”), dr Maciej Borkowski („Gmina żydowska w Opolu w latach 1822-1944. Dzieje i ludzie”) i dr Jan Paweł Woronczak („Cmentarz żydowski w Białej”). Ten ostatni, wspólnie z ojcem Jerzym Woronczakiem, są ojcami polskich badań naukowych na terenie bialskiego kirkutu. Uczestnicy konferencji mieli okazję wysłuchać jego wykładu dokładnie w tym właśnie miejscu. Cmentarz w Białej to wyjątkowe miejsce na mapie miejsc związanych ze śląskimi Żydami. Imponuje swoją wielkością (ponad 0,5 ha), liczbą nagrobków (ponad 900) i ich wiekowością (najstarszy z 1621/1622 r.).

Obok nich prelekcje zaprezentowali również: Bożena Kubit („Budowle, których już nie ma. Przegląd synagog górnośląskich i ich losy”), Marcin Husak („S. Fränkel Tischzeug-, Leinwand- Und Frottierwarenfabrik w perspektywie zasobu geodezyjnego i kartograficznego”), Karolina Jakowieńko („Dom Pamięci Żydów Górnośląskich – miejsce spotkań i nauki”), Marian Hrabovsky („Osadnistwo żydowskie Osoblahy do 1933 r.”) oraz Sławomir Pastuszka („Specyfika symboliki nagrobnej na cmentarzach żydowskich Górnego Śląska”).

Łącznie była to więc blisko pięciogodzinna dawka solidnej wiedzy nie tylko na temat przeszłości śląskich Żydów, ale i form zachowania ich dziedzictwa. Konkluzje nie zawsze były optymistyczne. Prof. Wodziński stwierdził, że ze względu na dużą liczbę zachowanych kirkutów z nagrobkami, nie da się ich wszystkich zachować, stąd trzeba podjąć dzieła ich zinwentaryzowania i wskazania obiektów, które należy objąć ochroną.

Prelegenci obalali też społeczne mity między innymi o tym, że nie wolno odnawiać żydowskich cmentarzy, co ma się wiązać z zakazem zakłócania spoczynku zmarłych. To półprawda, czy wręcz półkłamstwo. Na czym polega, o tym będzie można przeczytać w relacji z konferencji w wydaniu „Tygodnika Prudnickiego” z 25 maja.

Konferencję zorganizowało Gminne Centrum Kultury w Białej, a w roli gospodarzy gminy i konferencji wystąpili: burmistrz Edward Plicko, przewodnicząca Rady Miejskiej Sabina Gorek, dyrektor GCK Patryk Bania oraz prowadzący konferencję ks. Marek Dziony. W wykładach uczestniczył chwilę, w formie słuchacza, starosta Radosław Roszkowski, pełniący rolę patrona honorowego wydarzenia razem z marszałkiem województwa opolskiego Andrzejem Bułą.