ZUS przeanalizował umowy o dzieło w 2023 r. Okazuje się, że płatnicy złożyli więcej formularzy zgłoszeniowych RUD niż w dwóch poprzednich latach, jednak wykazali w nich mniej zawartych umów o dzieło. Jak wypadła Opolszczyzna?
Skąd są zgłaszający
W ubiegłym roku do ZUS wpłynęło 1,2 mln formularzy RUD, które służą do informowania Zakładu o zawartych umowach o dzieło. Zgłoszono w nich ponad 1,6 mln umów o dzieło. O takim zamiarze powiadomiło 75,8 tys. podmiotów, z czego ponad 97 proc. to płatnicy składek (73,6 tys.).
Jak wynika z danych ZUS, w porównaniu do dwóch poprzednich lat, w minionym roku było więcej unikalnych podmiotów zgłaszających umowy o dzieło oraz samych wykonawców umów.
– Na Opolszczyźnie zarejestrowano najmniej zgłaszających umowy o dzieło, bo 1,66 procent ogółu. To minimalny wzrost w stosunku do danych za rok 2022, gdy ten udział wyniósł 1,63 procent. W skali kraju na czele jest województwo mazowieckie, gdzie zgłaszający umowy o dzieło w ubiegłym roku stanowili ponad 25 procent ogółu. Kryterium jakie przyjął ZUS w tym zestawieniu opierało się na adresie płatnika składek – tłumaczy Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.
Obowiązek zgłaszania umów o dzieło przez płatników składek lub osoby fizyczne został wprowadzony przepisami Tarczy Antykryzysowej i obowiązuje od 1 stycznia 2021 r. Takiej powinności nie mają pracodawcy zawierający umowę o dzieło z własnym pracownikiem.
W formularzu RUD (zgłoszenie umowy o dzieło) zgłaszający umowę wpisują dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania tej umowy oraz jej przedmiot. Na jednym formularzu RUD zamawiający może wpisać maksymalnie 10 umów zawartych z tym samym wykonawcą.
| Województwo | Struktura zgłaszających umowy o dzieło w podziale na województwa
w okresie od stycznia do grudnia 2023 r. |
| Mazowieckie | 25,16 % |
| Śląskie | 11,13 % |
| Małopolskie | 10,12 % |
| Wielkopolskie | 8,35 % |
| Dolnośląskie | 7,54 % |
| Pomorskie | 7,41 % |
| Łódzkie | 4,78 % |
| Kujawsko-pomorskie | 4,38 % |
| Lubelskie | 4,03 % |
| Podkarpackie | 3,83 % |
| Zachodniopomorskie | 2,91 % |
| Podlaskie | 2,37 % |
| Warmińsko-mazurskie | 2,3 % |
| Lubuskie | 2,04 % |
| Świętokrzyskie | 1,99 % |
| Opolskie | 1,66 % |
Mniejsze zróżnicowanie pomiędzy województwami widać w zestawieniu płatników składek, którzy zgłosili umowy o dzieło, w przeliczeniu na 10 tys. aktywnych płatników składek. W takim ujęciu najwięcej płatników przekazało formularze RUD w województwie mazowieckim, bo 444 na 10 tys. aktywnych płatników, natomiast najmniej w województwie zachodniopomorskim – 219 na 10 tys. aktywnych płatników. W województwie opolskim na 10 tys. aktywnych płatników składek ZUS zanotował zgłoszenia od 272 płatników z regionu, co w liczbach bezwzględnych daje 2242 formularzy RUD. Dla porównania, w województwie mazowieckim przełożyło się to na 11 933 zarejestrowanych formularzy.
Skąd są wykonawcy
Między styczniem, a grudniem 2023 r. w formularzach RUD zgłoszono 344,7 tys. wykonawców umów o dzieło. Najwięcej wykonawców umów o dzieło było z województwa mazowieckiego. Mieszkało tam 26,25 proc. zgłoszonych wykonawców. Na Opolszczyźnie mieszkało w badanym okresie 1,5 proc. osób, które realizowały umowy o dzieło.
| Województwo | Struktura wykonawców umów o dzieło w podziale na województwo
zamieszkania w okresie od stycznia do grudzień 2023 r. |
| Mazowieckie | 26,50 % |
| Małopolskie | 10,56 % |
| Śląskie | 9,92 % |
| Dolnośląskie | 8,01 % |
| Pomorskie | 7,64 % |
| Wielkopolskie | 7,64 % |
| Łódzkie | 4,8 % |
| Lubelskie | 4,17 % |
| Podkarpackie | 3,7 % |
| Kujawsko-pomorskie | 3,61 % |
| Zachodniopomorskie | 2,85 % |
| Podlaskie | 2,37 % |
| Warmińsko-mazurskie | 2,27 % |
| Świętokrzyskie | 2,2 % |
| Opolskie | 1,5 % |
| Lubuskie | 1,43 % |
Płeć a umowy
Między styczniem, a grudniem 2023 r. w formularzach RUD zgłoszono 344,7 tys. wykonawców umów o dzieło. Więcej wśród nich było mężczyzn. Stanowili oni 52,21 proc. wykonawców. Największa,
bo 25 procentowa grupa zatrudnionych to osoby w wieku 30-39 lat. Było ich dokładnie 84,1 tys.
Co ciekawe w minionym roku aż 2792 zgłoszonych jako wykonawcy umów o dzieło stanowiły osoby powyżej 80-tego roku życia.
Cudzoziemcy
Liczba cudzoziemców wykazana w formularzach RUD z uzupełnionym polem nazwa państwa inna niż Polska wyniosła 6,8 tys. osób. To o 2 tys. osób więcej niż miało to miejsce w 2022 r. W minionym roku największą grupę wśród cudzoziemców stanowili Ukraińcy 19,9 proc. (na koniec 2022 r. – 22 proc.), Niemcy 11,6 proc. (2022 r. – 12 proc.), obywatele Wielkiej Brytanii 6 proc (2022 r. – 7 proc.), Hiszpanii – 5,1 proc., USA 5,1 proc. (2022 r. – 6 proc.).
| Państwo pochodzenia | Struktura cudzoziemców wykazanych w formularzach RUD
w okresie od stycznia do grudnia 2023 r. |
| Ukraina | 19,87 % |
| Niemcy | 11,59 % |
| Wielka Brytania | 5,99 % |
| Hiszpania | 5,12 % |
| USA | 5,14 % |
| Francja | 4,49 % |
| Czechy | 4,44 % |
| Włochy | 4 % |
| Pakistan | 3,15 % |
| Słowacja | 3,61 % |
| Litwa | 2,44 % |
| Austria | 2,37 % |
W jakich branżach
Kilku płatników składek mogło zgłosić tę samą osobę jako wykonawcę umowy o dzieło. Dlatego poniższa analiza objęła 430,2 tys. osób, czyli więcej niż unikalnych wykonawców umów o dzieło, których było 344,7 tys. Najwięcej osób wykonujących umowy o dzieło zostało wykazanych w branży informacja i komunikacja 87 634 wykonawców (20,37 proc.) – zgłosiło ich 7103 płatników składek.
Inne sekcje Polskiej Klasyfikacji Działalności z największą liczbą wykonawców, to:
- działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 79 058 wykonawców (18,38 proc.), zgłosiło ich 15 559 płatników składek,
- działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją – 57 226 wykonawców (13,30 proc.), zgłosiło ich 6117 płatników składek,
- edukacja – 53 802 wykonawców (12,51% proc.), zgłosiło ich 4049 płatników składek,
- pozostała działalność usługowa – 48 207 wykonawców (11,21 proc.), zgłosiło ich 5923 płatników składek,
- administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne – 17 934 wykonawców (4,17 proc.), zgłosiło ich 2608 płatników składek,
- przetwórstwo przemysłowe – 17 305 wykonawców (4,02 proc.), zgłosiło ich 7217 płatników składek,
- handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle – 16 734 wykonawców (3,89 proc.) – zgłosiło ich 6456 płatników składek,
- działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca – 11 892 wykonawców (2,76 proc.), zgłosiło ich 1944 płatników składek,
- budownictwo – 11 116 wykonawców (2,58 proc.), zgłosiło ich 4564 płatników składek.
W pozostałych sekcjach wykazanych zostało 22 391 wykonawców (5,20 proc.), zgłosiło ich 10 137 płatników składek.
Jak jest na Opolszczyźnie
Oto działy Polskiej Klasyfikacji Działalności dominujące w regionie w 2023 r., według zgłaszającego umowy o dzieło płatnika składek:
- działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 16,18 proc. (w 2022 r. – 14,54 proc.),
- przetwórstwo przemysłowe -13,44 proc. (w 2022 r. – 13,32 proc.),
- działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją – 10,54 proc. (w 2022 r. – 10,73 proc.),
- pozostała działalność usługowa – 7,68 proc. (w 2022 r. – 7,72 proc.),
- handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle –
7,11 proc.
PUE ZUS to podstawa
Umowy o dzieło w 2023 r. zgłaszano przede wszystkim na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. W ten sposób przekazano 1,1 mln formularzy RUD, co przekłada się na 89,95 proc. Za pośrednictwem operatora pocztowego wpłynęło 9.21 proc. formularzy. Niecały procent zgłoszeń ZUS zanotował w ramach osobistej wizyty płatnika składek w placówce ZUS.
Od stycznia do grudnia 2023 r., największa liczba formularzy RUD wpłynęła do ZUS w październiku – 114,7 tys. Zawierały one informacje o 141,2 tys. umów i zostały przekazane przez 19,4 tys. podmiotów. Najrzadziej zgłoszenia były kierowane do ZUS w lutym minionego roku. W tym miesiącu ZUS zarejestrował niecałe 82 tys. formularzy o ponad 114 tys. umów, a złożyło je niespełna 17 tys. podmiotów. (źródło: ZUS)
