Rozwój kolei był jednym z priorytetów władzy w PRL-u. Rozbudowa infrastruktury kolejowej wiązała się przede wszystkim z dynamicznym rozwojem przemysłu, a także zapewniała mieszkańcom małych miast i wsi dojazd do miejsc pracy. Po 1989 roku sytuacja uległa jednak zmianie – rozwój transportu samochodowego oraz cięcia budżetowe doprowadziły do masowego zamykania nierentownych tras. Wiele linii zostało zamkniętych lub całkowicie zlikwidowanych, a infrastruktura kolejowa stopniowo popadała w ruinę. Opuszczone tory i dworce przyciągają miłośników urbexu oraz pasjonatów historii kolei. W różnych zakątkach Polski wciąż można znaleźć porośnięte roślinnością torowiska, niszczejące budynki stacyjne i zardzewiałe semafory. Niektóre z tych miejsc wciąż ma szansę na drugie życie, dzięki inicjatywom społecznym i projektom rewitalizacyjnym.
Osowa Góra – zapomniana stacja z legendą Napoleona
Osowa Góra pod Poznaniem obsługiwała pasażerów do 1999 roku. Po likwidacji połączeń pozostał tam tylko jeden tor, na którym sezonowo kursują drezyny Mosińskiej Kolei Drezynowej. Zachowały się również mocno zdewastowane budynki kolejowe.
Ze stacją związana jest lokalna legenda, mówiąca o tym, że na jej terenie znajduje się studnia Napoleona. Według przekazu czerpali z niej wodę żołnierze cesarza, a sam Napoleon miał zauważyć, że smakuje jak szampan. Legenda mówi, że raz w roku woda w studni zamienia się w szampana, ale tylko dla osób o czystym sercu.
Szumirad – opuszczona stacja w gęstniejącym lesie
Stacja Szumirad, położona w województwie opolskim, przez lata była ważnym punktem na trasie Kluczbork – Fosowskie. Połączenie to istniało od 1868 roku, a ruch pasażerski został zawieszony w 2004 roku. Do 2016 roku jeździły tędy jeszcze pociągi towarowe. Obecnie torowisko jest niemalże całkowicie zarośnięte, a dawna infrastruktura kolejowa ulega degradacji.
Łupków – stacja z cesarską historią
Dworzec w Łupkowie jest obecnie wyłączony z użytku. 19 września 1880 roku podróżujący po Galicji cesarz Austrii Franciszek Józef I został tu uroczyście pożegnany. W okresie wakacyjnym przejeżdżają tędy pociągi osobowe. W przeszłości tunel w Łupkowie umożliwiał podróż z Budapesztu do Przemyśla przez Węgry, Słowację, Polskę i Ukrainę.
Pruszcz-Bagienica – zabytkowy dworzec w ruinie
Nieczynna stacja w Pruszczu-Bagienicy była niegdyś ważnym punktem na trasie łączącej Chojnice,Tucholę i Koronowo. W latach 90. XX wieku regularne kursy pasażerskie ustały, a stacja stopniowo niszczała. Obecnie budynek dworcowy pełni funkcję mieszkalną, niestety jego stan z roku na rok się pogarsza. W 2024 roku, po wielu latach przerwy, na stację wjechał pociąg pasażerski przewoźnika Arriva RP, obsługujący przejazd z okazji 4. Kongresu Entuzjastów i Przyjaciół Kolei.
Nieczynne linie kolejowe
Linia kolejowa nr 368: Szamotuły – Międzychód
Linia ta została otwarta na początku XX wieku. W 1995 roku wstrzymano kursy pasażerskie, a rok później także towarowe. Do dziś zachowało się kilka opuszczonych dworców oraz wiadukt kolejowy w Nojewie.
Linia kolejowa nr 371: Wolsztyn – Krzyż Rudno
Na większości odcinków tej linii w miejscu torów powstały ścieżki rowerowe w ramach projektu „Kolej na rower”. Zachowały się pozostałości dawnej infrastruktury kolejowej, m.in. dworzec przy ładowni Świętno oraz mosty nad Obrzycą i w Stanach.
Linia kolejowa nr 230: Wejherowo – Choczewo
Linia ta odegrała istotną rolę w planach budowy elektrowni jądrowej Lubiatowo-Kopalino. Po wstrzymaniu projektu w 1990 roku ruch pasażerski zawieszono w 1992 roku, natomiast transport towarowy funkcjonował do końca lat 90. W 2025 roku trwają prace modernizacyjne mające na celu jej ponowne uruchomienie.
Przyszłość polskiej kolei
Polska kolej przeżywa okres dynamicznych zmian. Transport szynowy stał się synonimem komfortu, ekologii i oszczędności czasu. Zmodernizowane obiekty, takie jak dworzec PKP w Jeleniej Górze, znacząco poprawiają komfort podróżowania. Podejmowane są także inicjatywy, których celem jest przywrócenie do użytku dawnych tras kolejowych oraz modernizacja zapomnianej infrastruktury.
Planując podróż koleją, warto skorzystać z aplikacji EuroPodróże, która umożliwia szybkie i wygodne wyszukiwanie dostępnych połączeń. Dzięki niej można porównać oferty różnych przewoźników, zakupić bilet, dokonać jego wymiany lub zwrotu. Bilet przesyłany jest mailowo i SMS-em, co eliminuje konieczność jego drukowania bądź stania w kolejce do kasy. Aplikacja EuroPodróże łączy wszystkie funkcje, które sprawiają, że organizacja wyjazdu nigdy nie była prostsza.
