Dla młodych ludzi obecność Polski w Unii Europejskiej jest czymś normalnym, zwykłym, codziennym. Czterdziestolatkowie pamiętają trudny okres transformacji lat 90. i dążenie do tego, by stać się częścią systemów bezpieczeństwa i gospodarczego państw Zachodu. Jeszcze starsi wspominają czasy PRL-u, względnej stabilności, ale też zakłamanej rzeczywistości, wielu ograniczeń (na przykład podróży) i pogłębiającego się kryzysu społecznego i gospodarczego lat 80. XX w. Ta perspektywa minionych dekad często pojawiała się w wypowiedziach uczestników debaty „20 lat w Unii Europejskiej. Czy wykorzystaliśmy szanse i możliwości?” zorganizowanej 29 maja w Walcach przez Młodzieżową Radę Gminy Walce, opiekunkę Izabelę Waloszek i Szkołę Podstawową w Czeskiej Wsi (CZ).
– Do Czechosłowacji jeździło się na książeczki walutowe, trzeba było mieć wymianę, pojechać i tego samego dnia wrócić. Tak wyglądało wtedy podróżowanie – wspominał zaproszony na debatę konsul honorowy Republiki Czeskiej w Opolu dr Artur Żurakowski.
Wyjazdy zagraniczne, nawet do innych krajów bloku socjalistycznego, wymagały wyrobienia paszportu (co w różnych okresach było mniej lub bardziej trudne), łącznie z koniecznością odpowiedzi na pytania na temat przebywającej za granicą rodziny, czy znajomych. Petr Mudra z Czeskiej Wsi przypominał o tranzycie czeskich pociągów przez terytorium Polski (Głuchołazy – Moszczanka), ale w towarzystwie żołnierza i z zakazem otwierania okien. Choć dziś ta podróż jest zupełnie inna, to nadal z konsekwencjami umowy podpisanej w czasach komunistycznych, która blokuje tworzenie przystanków kolejowych na polskim odcinku linii.
Żurakowski w formie anegdoty, mówił o swoim pobycie we Francji podczas studiów (1982 r.), kiedy to przez kilka dni czekał na połączenie telefoniczne z domem w Polsce: – Zdziwieni gospodarze pytali, dlaczego po prostu nie wykręcę numeru telefonu? Tymczasem ja ten telefon zamówiłem i czekałem na niego trzy dni. To połączenie po pięciu minutach zostało zerwane i musiałem czekać kolejny dzień na ponowienie.
Innym razem, w Monachium, wchodząc do sklepu, sprzedawca od razu rozpoznał w nim Polaka, choć ten nawet się nie odezwał: – Po lata popatrzyłem na swoje zdjęcie. My odbiegaliśmy od nich nawet wizerunkowo. Dzisiaj nie mamy żadnych kompleksów, znamy języki i dobrze wyglądamy. Tego wam życzę, żeby tej dobrej, rozwijającej się współpracy nikt nam nie zmącił. Oczywiście są mankamenty, ale one też po to są, żeby je rozwiązywać.
– Dla mnie Unia Europejska to bezpieczeństwo, czuję się tutaj bezpiecznie. To zdrowie, to infrastruktura, która cały czas się poprawia, to edukacja, rozwój, powielanie dobrych praktyk zachodnich. Jesteśmy coraz lepiej zaopiekowani, sam jestem beneficjentem różnych praktyk lekarskich. To również dała mojej rodzinie Unia Europejska – komentował wójt gminy Walce poprzedniej kadencji Marek Śmiech.
– Gdyby nie 20 lat naszej obecności w Unii Europejskiej, to nasz świat wyglądałby zupełnie inaczej. Wystarczy spojrzeć za naszą wschodnią granicę i tak mniej więcej by to wyglądało, praca za jedną czwartą tego, co na Zachodzie. Byłoby szaro i ponuro, tak wyglądała nasza młodość – zaznaczał wójt gminy Walce Rafał Miczka, przypominając również o zapóźnieniu technologicznym w wielu dziedzinach życia i gospodarki.
Spotkanie było nader owocne, bo do udziału w debacie udało się skutecznie zaprosić znanych polityków, urzędników, samorządowców, działaczy i młodzież. Na pytania zastępcy redaktora naczelnego tygodnika „O!Polska” Piotra Guzika odpowiadali: Danuta Jazłowiecka (posłanka na Sejm RP), Bartosz Marcinkowski (Ministerstwo Spraw Zagranicznych), Zuzanna Donath-Kasiura (wicemarszałek województwa opolskiego), Rafał Bartek (przewodniczący Sejmiku Województwa Opolskiego), Martin Kremer (konsul generalny Niemiec), dr Artur Żurakowski (konsul honorowy Rep. Czeskiej), Rafał Miczka (wójt gminy Walce), Marek Śmiech (były wójt gminy Walce), Petr Mudra (wójt gminy Czeska Wieś/CZ), Filip Worm (dyrektor Szkoły Podstawowej w Czeskiej Wsi), Mateusz Waloszek (przewodniczący Młodzieżowej Rady Gminy Walce), Damian Galant (członek MRG Walce) oraz Artur Vaculík z Młodzieżowej Rady Gminy Czeska Wieś.
Fragmenty debaty można obejrzeć w relacji wideo na TerazPrudnik.pl.
Fot. Andrzej Dereń
